Horst Wessel
Horst Ludwig Wessel | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 9 Ekim 1907 Bielefeld, Prusya Krallığı, Alman İmparatorluğu |
| Ölüm | 23 Şubat 1930 (22 yaşında) Berlin, Weimar Cumhuriyeti |
| Ölüm sebebi | Silahla vurulma |
| Milliyet | Alman |
| Organizasyon | Sturmabteilung |
| Siyasi parti | Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (1926-1930) |
Horst Ludwig Wessel (9 Ekim 1907, Bielefeld – 23 Şubat 1930, Berlin), ölümünden sonra Joseph Goebbels'in girişimleriyle nasyonal sosyalist hareket tarafından kahraman ilan edilen bir Alman Nazi aktivisti, NSDAP ve SA üyesi.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Lüterci bir ailede doğdu. Babası Nikolai Kilisesi adına faaliyetler yürütüyordu. Küçük yaşlarda Otto von Bismarck'ın öğretilerini savunan Bismarck Gençliği örgütüne katıldı. Fakat daha sonra gruptan çıktı ve daha sonra Alman Freikorpsçu general Hermann Ehrhardt'ın kurduğu Wiking Liga'ya üye oldu. Buradayken birçok kez Almanya Sosyal Demokrat Partisi ve Almanya Komünist Partisi (KPD) üyeleriyle sokakta çatışmalara girdi. İlerleyen süreçte üniversite için bu gruptan çıktı.
Siyasi hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Nisan 1926 yılında Friedrich Wilhelm Üniversitesi Unter den Linden Hukuk Fakültesi'ne kaydoldu. 1926'da Wessel, üyesi olduğu Alman Ulusal Halk Partisi için çok radikal bir hale gelmişti. O yılın aralık ayında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ne (Nazi Partisi, NSDAP) ve paramiliter örgüt olan Sturmabteilung'a (SA) katıldı. Wessel tuttuğu günlüklerinde bu periyodu şöyle tarif etmiştir:
"Bismarckçı tayfa zevkliydi, Wiking Liga maceralıydı, arka planında darbe kokuları olmasına rağmen. Fakat NSDAP tam bir politik uyanıştı... Hareketin merkez kuvveti muazzamdı. Gerçekleştirdikleri toplantıları hararetliydi, sokak gösterileri ve basında güç toplayan propagandası vardı. Gençleri harika bir atmosfere sokabiliyordu." '[1]
Bu dönem okuduğu Rus Kazak komutanı Pyotr Krasnov'un antisemist bir kitabı onun görüşlerini etkilemişti. Ekim 1929'da Wessel, kendisini tam zamanlı olarak Nazi hareketine adamak için üniversiteden ayrıldı. Daha sonra sözlerini yazdığı "Die Fahne hoch!" ("Bayrağı Kaldır!") şiiri tanınmasında etkili oldu. Bu şiir daha sonra Horst-Wessel-Şarkısı olarak bilindi ve büyük sükse yaptı. Wessel o dönem meydanlarda Komünistler ile Yahudiler aleyhine insanları galeyana getiren konuşmalar gerçekleştirmeye başladı. Bu süre içerisinde anti-nazi faaliyetler gösteren Strasser Kardeşleri takip altına aldı. Wessel günlüğüne Adolf Hitler'in prensibleri artık benimdir. Terör sadece karşı terörle yok edilebilir... Komünistleri'nin ulaştığı yerler inç inç fethedilmelidir. yazdı.[2] Komünist karargahlarına baskınlar yapmaya başladı. Bunlar olurken Komünistler içerisinde kin, nefret duyulan isim haline geldi. Wessel, yüzü ve adresi sokak posterlerinde yer alan KPD tarafından ölümle işaretlendi. KPD ve Kırmızı Cephe Savaşçıları Birliği'nin sloganı "Nerede bulunurlarsa bulunsun bu faşisti vurun" oldu.[3][4]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]14 Ocak 1930 akşamı Wessel'in kapısı çalınır. O sıra kız arkadaşıyla oturan Wessel, kapıyı açar açmaz suratının ortasından vurulur. Katil hemen olay yerinden uzaklaşır. Ağır yaralanan Wessel bir süre hastanede yattıktan sonra 23 Şubat günü hayatını kaybeder. Ölümü kan zehirlenmesi olarak rapor edilir.[5] Cinayetin Almanya Komünist Partisi üyesi Albrecht Höhler tarafından işlendiği iddia edilir. Mahkemede suçlu bulunan Höhler altı yıl hapse mahkûm edilir. 1933 yılında Nazilerin iktidara gelmesiyle beraber Höhler Gestapo şefi Rudolf Diels tarafından hapisten çıkartılıp SA üyeleri tarafından infaz edilir. Almanya Komünist Partisi, saldırıyla ilgili bir alakalarının olmadığını, olayın muhtemelen kirasını ödemeyen Wessel ile ev sahibesi arasındaki husumet nedeniyle yaşandığını açıklamıştır. Çünkü Wessel olaydan bir süre önce Erna Jäniche adlı bir hayat kadınıyla tanışmış ve birlikte yaşamaya başlamışlardı.[6] Wessel'in ev sahibi Bayan Salm, evinde devamlı fuhuş yapıldığını düşünüyordu. Bu durumdan ciddi şekilde rahatsızdı. Kira da ödenmemeye başlayınca ev sahibi ile Wessel arasından apartmanda şiddetli bir tartışma çıktı ve yumruklaştılar. Olay o gece polis tutanaklarına da yansıdı.[2] Ev sahibinin olayın öfkesinden dolayı Wessel'i, Höhler'e ihbar ettiği düşünüldü. Çünkü ev sahibinin kocası eski bir KDP üyesi olmakla beraber Höhler ile sıkı bir dostluğu vardı. Olaydan sonra Nazi ve Komünist olmayan bir gazete tarafından Jänicke'nin cinayetten önce Höhler'i tanıdığı yazıldı.[7] Çünkü Wessel, Janiche aracılığıyla komünist müşterilerden bilgi alıyordu. Başka bir gazete ise Höhler Janiche'yle tanışınca ona aşık olmuştu ve Wessel'in Janiche'i pazarladığını öğrendikten sonra Janiche ile iş birliği yapıp o gece Wessel'i sarhoş edip öldürdüğünü, olaydan bir süre öncede ev sahibini kışkırtıp, Wessell ile kavga etmesini sağlayıp; dikkatleri bu yöne çekmeyi amaçladığını iddia etti. Jäniche ise mahkeme de iddiaların gerçek dışı olduğunu, Höhler'le 3 sene bir ilişki yaşadığını sonra bağlarının koptuğunu; onu sadece sokaklardan tanıdığını söyledi.[7]
Geleneği
[değiştir | kaynağı değiştir]Horst Wessel'in ölümü Nazi Partisi tarafından propaganda amaçlı kullanılmış olup, 1927 yılında yazdığı şiiri marş olarak bestelenmiştir. Wessel, Deutschland Über Alles'den sonra en çok tutan marşı yazmıştır. Cenazesinde Goebbels, anısına uzun bir konuşma yapıp intikamının ancak iktidara gelinmekle alınabileceğini söylemiştir.[8] Adolf Hitler, Goebbels, Ernst Röhm ve partinin diğer üst düzey yetkilileri tarafından yönetilen alay eşliğinde mezarlığına yürümüşlerdir. Hitler, Wessel'in ölümünün sembolik bir fedakarlık olduğundan bahsetmiştir. 1934 Reich Parti Kongresinde bir grup Hitler Gençliği, "Herhangi bir Hristiyan gerçeğine ihtiyacımız yok ... Mesih'i değil Horst Wessel'i takip ediyoruz" satırlarını içeren bir şarkı söylemiştir.[9]
Ölümünün ardından Berlin'de bir meydana adı verilmiştir. II. Dünya Savaşı'nın ardından Doğu Berlin'de kalan bu meydanın adı çeşitli kereler değiştirilmiştir, günümüzde Rosa-Luxemburg-Platz olarak bilinen meydan adını ünlü Alman komünist lider Rosa Luxemburg'dan almıştır.[10] 1939 yılında inşa edilen Kriegsmarine bünyesindeki bir üç direkli yelkenli gemiye onun adı verilmiştir. Savaşın ardından Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri tarafından el konulan gemi bugün ismi USCGC Eagle (WIX-327) şeklinde değiştirilmiş olarak hala eğitim gemisi görevine devam etmektedir. Araştırmacı tarihçi Alan Wykes, Horst Wessel için şu cümleleri kurmuştur: Bu pezevenk, ölmesiyle canlıyken yapmaya çalışıp da yapamadığı Nazi adına sembol faaliyetleri ; ancak ölümüyle yapabilmiştir.[11] Savaştan sonra mezarı tahrip edilmiştir.[12] Babası kendi imkanlarıyla mezar yerini değiştirip ismini kısaltarak bir mezar taşı yapmıştır. Lakin 2011 yılında bir grup nazi karşıtı aktivist mezar yerini tespit etti ve mezar taşını kırdı. Üzerine de sprey boyayla Keine Ruhe für Nazis ("Naziler İçin Dinlenme Yok!") yazdı.[13] Ağustos 2013'te mezarı yine tahrip edildi. Bununla beraber babasının mezarının da saldırıya uğradığı bildirildi.
Nazi Sembolü olması Wilhelm Gustloff'un da nazi sembolü olmasının önünü açmıştır, her ikisi bu alanda kıyaslanmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Friedrich, Thomas (2012). Hitler'in Berlin'i: Kötü Muamele Şehri . Çeviri Spencer, Stewart. New Haven, Connecticut: Yale Üniversitesi Yayınları. ISBN 978-0-300-16670-5.
- ^ a b Siemens, Daniel (2013). Nazi Kahramanı Yapımı: Horst Wessel Cinayeti ve Miti . Burnett, David (çev.). Londra: IBTauris. ISBN 978-0857733139.
- ^ Reuth, Ralf Georg (2005). Rommel: Bir Efsanenin Sonu . Londra: Haus Books. ISBN 978-1-904950-20-2.
- ^ Reuth, Ralf Georg (1993) [Aslen 1990'da Almanca olarak yayınlanmıştır]. Goebbels . Winston, Krishna (çev.). New York: Harcourt, Brace. ISBN 0-15-136076-6.
- ^ Longerich, Peter (2015). Goebbels: Bir Biyografi . New York: Rastgele Ev. ISBN 978-1400067510.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ a b Siemens, Daniel (2013). Nazi Kahramanı Yapımı: Horst Wessel Cinayeti ve Miti . Burnett, David. Londra: IBTauris. ISBN 978-0857733139.
- ^ Friedrich, Thomas (2012). Hitler'in Berlin'i: Kötü Muamele Şehri . Çeviri Spencer, Stewart. New Haven, Connecticut: Yale Üniversitesi Yayınları. ISBN 978-0-300-16670-5.
- ^ Evans, Richard J. (2005). İktidardaki Üçüncü Reich . Penguen Kitapları . ISBN 0-14-303790-0.
- ^ Berlin ile ilgili bilgi 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) 16 Aralık 2014 tarihinde erişilmiştir
- ^ Alan Wykes, Nürnberg Mitingleri (1970), s. 121
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2015.
